بسمه تعالی

تفسیری از بیت توحیدی ( هاتف اصفهانی )

" صد رهت لن ترانی ار گوید   
باز می دار دیده بر دیدار "

هاتف اصفهانی

مقدمه :
سید احمد حسینی متخلص به هاتف اصفهانی را ادیبان بخاطر ترجیع بند حکیمانه ی او در باب توحید و حکمت الهی شناخته اند . حکمت الهی در تک تک ابیات این ترجیع بند به بیت ترجیع " که یکی هست و هیچ نیست جز او           وحده لا اله الا هو " ختم گشته است .
در این ترجیع بند فخیم از واژگان در جهت شناخت مسئله ی توحید و یافتن مسیر و طریق های عرفانی از نماد های مختلف از جمله : می , دیر مغان و ...با اشارات لطیف استفاده گشته است .
هاتف اصفهانی مستی را در جهت شناخت عرفانی حضرت پروردگار به وفور استفاده کرده است.
هاتف اصفهانی در بندپایانی این ترجیع بند تلمیح ظریفی به داستان حضرت موسی (ع) در کوه طور اشاره کرده است و به نکته ای عمیق در حکمت عشق یزدان یاد آوری کرده است :
صد رهت لن ترانی ار گویند
باز می دار دیده بر دیدار
آری حضرت موسی تنها پیامبر الهی بوده است که حضرت اقدس الله جلّ جلاله با او بدون واسطه جبرئیل سخن گفته است و از اینرو آن رسول اولوالعزم را  کلیم الله نامیده اند .
در کوه طور حضرت موسی (ع) با پروردگار خواسته ی قوم یهود را بیان می کند و به خدا از روی صدق می گوید :: حضرت پروردگار این قوم می گویند خدایت را به ما نشان بده و حضرت پروردگار می فرماید : " لن ترانی "
آری حضرت موسی (ع) جواب شنید : ای موسی هرگز مرا نخواهی دید
هاتف اصفهانی با اشاره به این سخن منوّر حضرت الله جلّ جلاله می سراید : وقتی محبوب الهی فرمود مرا نخواهی دید حضرت موسی بر خلاف تصوّر مخلوقات در عشق خویش به حضرت ربّ مصمّم تر گشت  و این عشق یعنی عشق به حضرت پروردگار را هاتف اصفهانی  راهی بی نهایت تعریف کرده است

نتیجه :

هاتف اصفهانی به نکته ای عمیق در باب توحید اشاره کرده است  و آن اینست که :
عشق به پروردگار راهی بی نهایت و بی انتهاست و هر آنکه در این عشق خالص تر و مؤمن تر گردد بر خلاف سایر بشریّت نا امید نگشته , بلکه امّید و ایمان او در این مسیر افزون تر خواهد شد .

سید محمد حسین شرافت مولا